นักวิชาการ ยกจารึกในกัมพูชาระบุชื่อ'สุวรรณภูมิ' ยันหมายถึงดินแดนภาคพื้นทวีปอุษาคเนย์ ไม่เกี่ยวหมู่เกาะ เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ นายศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ นักวิชาการอิสระ เปิดเผยว่า ตรวจสอบพบจารึกสุว...

นักวิชาการ ยกจารึกในกัมพูชาระบุชื่อ’สุวรรณภูมิ’ ยันหมายถึงดินแดนภาคพื้นทวีปอุษาคเนย์ ไม่เกี่ยวหมู่เกาะ

เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ นายศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ นักวิชาการอิสระ เปิดเผยว่า ตรวจสอบพบจารึกสุวรรณภูมิในกัมพูชา ซึ่งมีข้อความส่วนที่กล่าวถึง “สุวรรณภูมิ” ในจารึก (k.1419) ‘วัดคีรีเสด็จคง’
มีใจความดังนี้

‘พระเจ้าอิศานวรรมันผู้ยิ่งใหญ่ ทรงเปี่ยมล้นไปด้วยพระบารมีและความกล้าหาญ พระองค์ทรงเป็นราชาเหนือราชาทั้งหลาย เป็นผู้ปกครองสุวรรณภูมิจรดพรมแดนอันเป็นทะเล ในขณะที่กษัตริย์ต่างๆ ในอาณาจักรข้างเคียงต่างก็ให้เกียรติในพระราชอำนาจของพระองค์’

[แปลจากคำอ่านจารึกแปลเป็นภาษาอังกฤษของ วง โสเธียรา (Vong Sotheara) นักประวัติศาสตร์และนักอ่านจารึก ชาวกัมพูชา]

ก่อนหน้านั้นถูกแปลเป็นไทยและวิเคราะห์โดย นายกังวล คัชชิมา อาจารย์คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร พิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกในหนังสือจารึกสันสกฤตที่สำคัญในอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เล่ม 1 พ.ศ. 2564

นายศิริพจน์ กล่าวว่า จารึกสุวรรณภูมิระบุศักราชเทียบได้ พ.ศ. 1176 ตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 ผู้สร้างราชธานีที่ชื่อ “อิศานปุระ” บริเวณหมู่บ้านสมโบร์ไพรกุก จ.กำปงธม ประเทศกัมพูชา ดังนั้นคำว่า “สุวรรณภูมิ” ในจารึกหลักนี้หมายถึงดินแดนอันกว้างใหญ่ ที่ประกอบไปด้วยรัฐใหญ่น้อย โดยมีพระองค์เป็นราชาธิราช หรือจักรพรรดิราชเหนือรัฐต่างๆ ในดินแดนสุวรรณภูมิ

“พระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 มีหลักฐานว่าเป็นผู้รวบเอารัฐอันยิ่งใหญ่ในยุคเริ่มแรกของอุษาคเนย์อย่าง ฝูหนาน ที่มีศูนย์กลางอยู่ที่แถวปากแม่น้ำโขง ทางตอนใต้ของประเทศเวียดนามในปัจจุบัน เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในอาณาจักรของพระองค์ และนับเป็นการเริ่มต้นของอาณาจักรแห่งใหม่ที่โลกภาษาไทยมักสะกดว่า เจนละ

พระเจ้าอิศานวรรมันที่ 1 เป็นโอรสของพระเจ้ามเหนทรวรรมันหรือ เจ้าชายจิตรเสนที่พบศิลาจารึกอันหมายถึงเขตพระราชอำนาจของพระองค์ กระจายอยู่ทั่วดินแดนในที่ราบสูงโคราช และทุ่งกุลาร้องไห้ ทางตอนใต้ของภาคอีสาน ในเขตประเทศไทยปัจจุบัน

ดังนั้นความเป็น จักรพรรดิราชของพระองค์ตามอย่างที่อ้างในจารึกก็คือ พระราชอำนาจเหนือกษัตริย์ในเมืองต่างๆ ทั้งในอีสานใต้, พื้นที่รอบโตนเลสาบเขมร (เมืองอีสานปุระ ราชธานีของพระองค์ และเมืองบาเส็ต ที่พบจารึกสุวรรณภูมิ) และพื้นที่บริเวณปากแม่น้ำโขง ทางใต้ของเวียดนาม ศูนย์กลางเดิมของฝูหนาน จนจรดทะเลอันเป็นพรมแดนของความเป็นสุวรรณภูมิ ที่จารึกเอ่ยอ้าง” นายศิริพจน์กล่าว

นายศิริพจน์ กล่าวต่อไปว่า คำว่า “สุวรรณภูมิ” นั้น เป็นคำที่ชนชาวชมพูทวีปใช้เรียกดินแดนอุษาคเนย์ ภาคผืนแผ่นดินใหญ่มาก่อนสมัยของพระเจ้าอิศานวรรมันนับพันปี โดยมีความหมายไปในทำนองของดินแดนแห่งความร่ำรวยและมั่งคั่ง ข้อความในจารึกสุวรรณภูมิแสดงให้เห็นว่า ผู้คนในอุษาคเนย์เอง (อย่างน้อยก็ในหมู่ชนชั้นนำ) ก็รู้จักกับแนวคิดนี้ และได้สมาทานเข้ามาเพื่อใช้ดังปรากฏในจารึกสุวรรณภูมิ โดยนับได้ว่า จารึกหลักนี้คือหลักฐานของการใช้ชื่อ สุวรรณภูมิ โดยชนชาวอุษาคเนย์เอง ที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่เคยมีการค้นพบมา

“ประวัติการค้นพบจารึกสุวรรณภูมิเมื่อ 20 กว่าปีที่แล้ว ชาวบ้านเขมรกลุ่มหนึ่งในพื้นที่ห่างไกลแห่งหนึ่งของ อ. บาเส็ต จ. กำปงสปือ ประเทศกัมพูชา ได้ร่วมกันขุดบ่อน้ำแห่งหนึ่งเพื่อใช้ในการอุปโภคบริโภคภายในหมู่บ้าน ระหว่างการขุดบ่อน้ำในครั้งนั้น พบซากโบราณสถาน และพบศิลาจารึกถึง 3 หลัก ซึ่งก็ถูกนำมาเก็บเอาไว้ในพื้นที่ของเจดีย์คีรี สดัคกง (Kiri Sdachkong) ในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ (ปัจจุบันจารึกหลักนี้ถูกย้ายเข้าไปจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พนมเปญ)

กว่าที่จะมีนักโบราณคดีไปพบ และมีการอ่านข้อความในจารึกเหล่านั้น ก็ผ่านมาจนถึง พ.ศ. 2561 ซึ่งจารึกหลักหนึ่งในจำนวนสามหลักนั้นได้ถูกขโมยไปเสียแล้ว อีกหลักหนึ่งตัวอักษรก็ผ่านเวลาเนิ่นนานจนเลือนรางเสียจนอ่านไม่ได้ อย่างไรก็ตามจารึกหลักสุดท้ายนั้น ยังสามารถอ่านได้อยู่ และปรากฏข้อความสำคัญเกี่ยวกับสุวรรณภูมิอยู่ในนั้น

ชื่อ สุวรรณภูมิ เป็นคำสันสกฤต แปลตรงตัวว่า แผ่นดินทอง ใช้เรียกดินแดนที่อยู่ทางทิศตะวันออกของชมพูทวีป มีพยานอยู่ในชาดก หรือเอกสารเก่าแก่ทั้งของอินเดีย และลังกาจำนวนมาก ที่สำคัญก็คือนิทานชาดกหลายเรื่องก็ล้วนแต่อ้างว่าผู้ที่สามารถมาทำการค้ายังสุวรรณภูมิได้กลับไปจะกลายเป็นผู้มีฐานะมั่งคั่งร่ำรวย ชื่อ สุวรรณภูมิ จึงเป็นคำที่ชนชาว  อนุทวีปอินเดีย (และลังกา) ใช้เรียกดินแดนภาคพื้นทวีปอุษาคเนย์ มากกว่าที่ผู้คนในอุษาคเนย์จะใช้เรียกภูมิภาคของตนเอง อย่างที่ปรากฏในจารึกวัดคีรีเสด็จคง ซึ่งไม่ได้มีเฉพาะชาวอินเดียเท่านั้นที่เรียกบริเวณนี้ว่า แผ่นดินทองด้วยภาษาของพวกเขา เพราะหลักฐานในเอกสารของภูมิภาคอื่นๆ ก็เรียกภูมิภาคอุษาคเนย์ในทำนองเดียวกันนี้” นายศิริพจน์กล่าว

คุณกำลังดู: นักวิชาการยกจารึกเขมร ยัน ‘สุวรรณภูมิ’ คืออุษาคเนย์แผ่นดินใหญ่ ไม่รวมหมู่เกาะ

หมวดหมู่: ความบันเทิง