ผมหงอกก่อนวัย ปัญหาไม่เล็ก ที่สร้างความกลุ้มใจไม่น้อย

"ผมหงอก" ปัญหากลุ้มใจที่ทำให้หลายคนมีความกังวลไม่น้อย สุขภาพจิตอาจตกไปด้วย สาเหตุของการเกิดผมหงอกก่อนวัยมีหลายสาเหตุ หากแก้ถูกจุด ก็อาจป้องกันการมีผมหงอกก่อนวัยได้

เส้นผมไม่ได้เป็นอวัยวะที่มีความสำคัญเพียงแค่ความสวยงามหรือเป็นตัวแทนของความสุขภาพดี หรือความเยาว์วัยเท่านั้น แต่ยังมีหน้าที่ปกป้องเราจากความร้อน และความเย็น ป้องกันแสงแดด ที่เป็นสาเหตุของมะเร็งผิวหนัง และเพื่อกันแมลงต่างๆ การที่มีผมหงอกก่อนวัยอันควร แน่นอนว่าหลายๆ คนมีความกังวลไม่น้อย สุขภาพจิตอาจตกไปด้วย เกิดความไม่มั่นใจต่างๆ นานา เรามาทำความรู้จักกับเส้นผมกันค่ะ

รู้ไหมว่าเส้นผมเราตั้งแต่เกิดมีกว่าแสนเส้นและจำนวนรากผมที่เยอะที่สุดจะเป็นช่วงแรกเกิด แต่เมื่ออายุมากขึ้นเซลล์รากผมจะค่อยๆ น้อยลงไป

เส้นผมของเราสร้างมาจาก ‘เซลล์รากผม’ ซึ่งอยู่ลึกลงไปประมาณ 1-2 มิลลิเมตรใต้ศีรษะ มีเซลล์ที่ผลิตให้มีแกนผม และเปลือกภายนอกของผม

ในบริเวณรากผมดังกล่าวมีเซลล์สร้างเม็ดสี โดยคนเอเชียจะมีผมสีดำหรือน้ำตาลเข้ม เพราะมีเม็ดสีที่เรียกว่า ‘ยูเมลานิน’ (Eumelanin) ซึ่งมีสีเข้ม แต่คนที่ผมสีทองมียูเมลานิลน้อย แต่มีเซลล์เม็ดสีอ่อนกว่าชื่อว่า ‘ฟีโอเมลานิน’ (Pheomelanin) เซลล์สร้างเม็ดสีเหล่านี้ก็เหมือนเซลล์อื่นๆ ในร่างกายเราที่มีการเสื่อมทำงานช้าลงหรือตายไปและมีการสร้างเซลล์ใหม่มาทำหน้าที่แทน แต่มีปัจจัยบางอย่างที่อาจทำให้เซลล์เสื่อมเร็วกว่าปกติ หรือเมื่อตายแล้วไม่มีเซลล์ใหม่มาทำงานแทน เกิดเป็นภาวะที่เรียกว่า ‘ผมหงอก’ นั่นเอง ในเชื้อชาติที่ต่างกันพบว่ามีอายุที่ผมหงอกต่างกันค่าเฉลี่ยของคนเอเชียที่เริ่มมีผมหงอกตอนอายุก่อน 40 ปี ส่วนคนผิวขาวมักพบผมหงอก ก่อนคนเอเชียเฉลี่ยที่อายุประมาณ 35 ปี เชื่อว่าพันธุกรรมมีส่วนสำคัญกับภาวะผมหงอกก่อนวัย โดยในกลุ่มคนผมหงอกก่อนวัยมักพบปัญหาเดียวกันในบิดาหรือมารดา ในเพศชายมักพบผมหงอกบริเวณจอนและขมับก่อนจะเริ่มพบกระจายบริเวณกระหม่อมและพบผมหงอกน้อยบริเวณท้ายทอย ส่วนในเพศหญิงมักเริ่มพบผมหงอกบริเวณไรผมก่อนบริเวณอื่น

สาเหตุอื่นๆ ได้แก่

• การสูบบุหรี่ เกิดสารอนุมูลอิสระซึ่งทำลายเซลล์โดยตรง
• การดื่มสุรา
• ยาหลายชนิด อาจเป็นสาเหตุผมหงอก
• โรคประจำตัว ได้แก่ โรคไทรอยด์ชนิดเกรฟ (Graves disease)โรคผิวหนังอักเสบ (atopic dermatitis) ภาวะผิดปกติของภูมิต้านทาน โรคโลหิตจางชนิดขาดวิตามิน B12 โรคไตเรื้อรัง โรคผิวหนังบางชนิด เช่น โรคด่างขาว นอกจากทำให้ผิวหนังบริเวณที่เป็นโรคไม่มีสี มีลักษณะขาวซีดเป็นวงแล้วผมบริเวณดังกล่าวมักกลายเป็นผมหงอกไปด้วย
• ภาวะขาดสารอาหารรุนแรง ขาดโปรตีน ขาดธาตุเหล็กรุนแรงและภาวะขาดทองแดง

การเริ่มพบผมหงอกตั้งแต่อายุน้อยไม่ได้ทำนายความรวดเร็วในการเกิดผมหงอกทั่วศีรษะ บางคนพบผมหงอก 10-20 เส้นตั้งแต่วัยเด็กและมีผมหงอกเพียงเท่านี้จนเข้าวัยผู้ใหญ่ ในขณะที่คนบางกลุ่มเริ่มพบผมหงอกช้า แต่มีการดำเนินโรคเร็วและพบผมหงอกจำนวนมากในเวลาสั้น แม้ผมหงอกจะจัดทรงยากและแข็งหยาบกว่าผมมีสี แต่ข้อดีผมหงอกคือมักมีขนาดเส้นผมที่หนาขึ้นและยาวได้มากกว่าผมปกติทำให้ผมดูหนาขึ้นได้ รวมถึงหนวดเคราที่ไม่มีเม็ดสีกลายเป็นสีขาวสามารถยาวกว่าหนวดปกติได้ถึง 4 เท่า

ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาผมหงอกที่ปลอดภัยและได้ผลถาวร มีการทดลองรักษาด้วยยาบางชนิดแต่เมื่อหยุดยาผมก็กลับมาหงอกเช่นเดิม จึงแนะนำให้หลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้ผมหงอกมากขึ้น ได้แก่การสูบบุหรี่และดื่มสุรารวมถึงความเครียดรุนแรง ซึ่งนอกจากเป็นสาเหตุของผมหงอกผมบางแล้วอาจเป็นสาเหตุของโรคภัยอื่นๆ อีกมากมาย

การทำสีผมทั้งชนิดชั่วคราวและถาวรเพื่อปกปิดผมหงอกไม่พบว่าเป็นสาเหตุการเกิดผมหงอกโดยตรง รวมถึงสารสกัดจากเปลือกไม้เฮนน่าก็สามารถใช้ได้

บทความโดย : ดร.พญ.พลินี รัตนศิริวิไล
ผู้เชี่ยวชาญโรคเส้นผมและหนังศีรษะ เวชศาสตร์ชะลอวัย
ประจำศูนย์ศัลยกรรมความงามและเลเซอร์ผิวหนัง โรงพยาบาลพญาไท 1

คุณกำลังดู: ผมหงอกก่อนวัย ปัญหาไม่เล็ก ที่สร้างความกลุ้มใจไม่น้อย

หมวดหมู่: สุขภาพ