Soft Power แบบไทย ๆ มีอะไรที่นำไปต่อยอดได้บ้าง

กระแสการพยายามสร้าง “Soft Power” ของประเทศไทย ถูกพูดถึงบ่อยมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เพราะหลาย ๆ คนมองว่าบ้านเมืองเรามีของดีหลายอย่างที่สามารถส่งออกเป็น Soft Power ให้ชาวโลกได้รู้จักความเป็นไทยมากขึ้น แล้วคาดหวังผลลัพธ์ทางบวกในหลาย ๆ ด้านจาก Soft Power ได้

Soft Power แปลไทยได้ว่า “อำนาจละมุน” ซึ่งเป็นการสร้างอำนาจรูปแบบหนึ่ง ด้วยวิธีการอย่างหนึ่งที่สามารถดึงดูดและสร้างการมีส่วนร่วมได้มากกว่าการบังคับ ผลลัพธ์จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงและสร้างอิทธิพลต่อความคิดของประชาชนในประเทศนั้น ๆ หมายความว่า Soft Power จะทำให้ผู้คนค่อย ๆ ซึมซับรับเอาสิ่งสิ่งนั้นไป โดยที่ไม่ต้องไปบังคับขู่เข็ญทางจิตใจใด ๆ

อย่างไรก็ตาม Soft Power ไม่ได้นุ่มนิ่มนุ่มนวลเหมือนชื่อ เพราะจากสิ่งเล็กสิ่งน้อยที่ดูธรรมดา ๆ มันสามารถสร้างอิทธิพลจนกลายเป็นอำนาจที่แข็งแกร่งได้อย่างไม่น่าเชื่อ ซึ่งเราจะเห็นได้ชัดเจนที่สุดจากกลยุทธ์ที่เกาหลีใต้ใช้ในการขายวัฒนธรรมตนเองผ่านอุตสาหกรรมบันเทิงที่มันได้ผลไปทั่วโลก ถึงอย่างนั้น Soft Power ก็เป็นกระบวนการที่ต้องใช้ระยะเวลา ต้องวางกลยุทธ์ให้แนบเนียน เพราะมันมีความซับซ้อน และไม่อาจคาดหวังให้เป็นไปตามที่ต้องการ อาจไม่สามารถควบคุมได้ตามใจต้องการ และที่สำคัญ มันก็ไม่ใช่การหวังผลระยะสั้นแค่การสร้างเศรษฐกิจให้เติบโต ด้วยการส่งเสริมการท่องเที่ยวและการค้าเท่านั้นด้วย

สำหรับ Soft Power ของไทย มีนโยบายต่อเนื่องในการสนับสนุน Soft Power และอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของไทย มุ่งส่งเสริมวัฒนธรรมที่มีศักยภาพ 5F ให้กลายเป็นสินค้าทางส่งออกทางวัฒนธรรมสำคัญของไทย ได้แก่ อาหาร (Food) ภาพยนตร์และวีดิทัศน์ (Film) การออกแบบแฟชั่นไทย (Fashion) ศิลปะการป้องกันตัวแบบไทย (Fighting) และเทศกาลประเพณีไทย (Festival)

การใช้ Soft Power อย่างแท้จริง ต้องเกิดจากความเต็มใจที่จะเข้าหา Soft Power นั้น ๆ ไม่ใช่การบังคับหรือร้องขอ Soft Power จึงมีกลไกตามธรรมชาติในการดึงดูดผู้คนให้เข้าหาเองได้ มีมูลค่าและคุณค่าในตัว แต่ต้องถูกพัฒนาอย่างถูกทางและเปิดกว้าง ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นรูปธรรม สร้างพื้นที่โปรโมตและโฆษณาสินค้าวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดการสนับสนุนการขยายตัวของ Soft Power อย่างยั่งยืน ไม่ใช่แค่จับกระแสและปล่อยให้เงียบหาย ซึ่งสิ่งที่น่าสนใจและน่าสนับสนุนให้เป็น Soft Power ของไทยนั้น มีอะไรนำมาต่อยอดได้บ้าง

ศิลปินไทย

ศิลปินไทยใครว่าไม่ปัง หากลองพิจารณาดูดี ๆ จะเห็นว่าศิลปินไทย ทั้งในวงการเพลง วงการบันเทิงหลายคนทั้งเก่งและมีความสามารถหลากหลาย หลายคนเพอร์เฟกต์และเพียบพร้อมในทุก ๆ ด้าน หลายคนชูความสามารถมากกว่ารูปลักษณ์ภายนอก เราจะเห็นว่าศิลปินหลายคนมีฝีไม้ลายมือแบบที่ไปได้ไกลมากหากได้รับการสนับสนุนให้อยู่ถูกที่ถูกทาง รวมถึงถ้าคนไทยให้ค่ากับดราม่าส่วนตัวของศิลปินลดลง เลิกบูลลี่รูปลักษณ์ภายนอก สนใจความสามารถที่คนเหล่านี้มีอย่างจริงจัง ศิลปินไทยครึ่งค่อนวงการจะไปได้ไกลในระดับโลกเลยด้วยซ้ำ

ทุกวันนี้ มีศิลปินไทยหลายคนสามารถกรุยทางเข้าไปมีบทบาทในแวดวงนานาชาติ พวกเขาเหล่านี้ล้วนมีผลงานโด่งดัง ได้รับรางวัล และได้ไปโชว์ฝีมือในเวทีระดับโลก จึงส่งเพลงไทย ละครไทย ภาพยนตร์ไทย และวัฒนธรรมไทยหลายอย่างให้เป็นที่รู้จักในสายตาคนต่างชาติ หลายครั้งสร้างเป็นปรากฏการณ์ในต่างแดน เพราะพวกเขามีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักและเป็นที่ยอมรับของกลุ่มแฟนคลับในต่างประเทศ มีอิทธิพลต่อความคิดความเชื่อ ทำให้มีนักท่องเที่ยวต่างชาติให้ความสนใจในสิ่งที่พวกเขานำเสนอ พากันมาเที่ยวตามรอย หาซื้อใช้ตาม หากินตาม เป็นต้น

ละคร/ซีรีส์/ภาพยนตร์

จริง ๆ คอนเทนต์ความบันเทิงของไทยเข้าถึงคนต่างชาติมานานแล้ว ทั้งละคร ซีรีส์ เพลง ละครไทยบางเรื่องถูกซื้อลิขสิทธิ์ไปฉายในต่างแดน ซื้อลิขสิทธิ์ไปผลิตซ้ำ ภาพยนตร์ไทยบางเรื่องได้รับการยอมรับในระดับโลก ยิ่งในเวลานี้ ไทยเรามี “ซีรีส์วาย” ที่เป็นอีกหนึ่งในปัจจัยในการทำให้คนต่างชาติหันมาสนใจคอนเทนต์ความบันเทิงจากประเทศไทยเพิ่มขึ้น และทำให้การส่งออกคอนเทนต์ความบันเทิงของไทยหลากหลายขึ้น เนื่องจากมันเป็นคอนเทนต์เฉพาะกลุ่ม วงการบันเทิงของหลาย ๆ ประเทศยังไม่ยอมรับที่จะผลิตขึ้นเอง คนจะดูเลยต้องมาดูของไทย นอกจากเสพผลงานแล้วก็ชื่นชอบดาราศิลปินไทยด้วย จนทำให้เกิดการติดตามผลงานของคนคนนั้นไปเรื่อย ๆ

ซีรีส์วายสัญชาติไทยขายดีเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก จนกลายเป็นตลาดส่งออก ซึ่งเรายังเป็นผู้นำตลาดคอนเทนต์วายอยู่ ด้วยเนื้อหาเกี่ยวกับความรักที่ไม่มีกฎเกณฑ์ ไม่จำกัดเพศ มันตอบโจทย์ผู้บริโภคต่างชาติที่ไม่สามารถหาดูได้ในบ้านเขา ไทยเราจึงมีชื่อเรื่อง “ดินแดนแห่งความหลากหลายทางเพศ” เพราะซีรีส์หรือภาพยนตร์ประเภทนี้ ผลพวงก็คือในเทศกาลเฉลิมฉลองของผู้มีความหลากหลายทางเพศ บ้านเรากลายเป็นปลายทางที่คนกลุ่มนี้เดินทางเข้ามาร่วมเฉลิมฉลองกันอย่างคับคั่ง

ทว่าทุกวันนี้ ซีรีส์วายไม่ได้มีแค่ไทยที่ผลิตส่งออก เรามีคู่แข่งเป็นซีรีส์จีน ซีรีส์เกาหลีที่ผลิตในแนววายมากขึ้นกว่าแต่ก่อน ซึ่งถ้าเราไม่ได้พัฒนาคอนเทนต์เราให้ดีขึ้นกว่าเดิม เราอาจจะโดนแซงหน้าจากประเทศที่เขาทำธุรกิจบันเทิงหลาย ๆ ด้านได้ดีกว่าบ้านเราก็เป็นได้ รวมถึงคอนเทนต์ความบันเทิงอื่น ๆ ก็ต้องมีการพัฒนาเช่นกัน เนื่องจากคอนเทนต์อื่น ๆ ละคร ภาพยนตร์ ที่ไม่ใช่แนววาย ของไทยเรายังมีน้อยเรื่องมากที่ส่งออกได้ และไม่สามารถทำได้ทุกเรื่อง เพราะมาตรฐานยังไม่แน่นอน ไม่มีความน่าสนใจ เนื้อหาเดิม ๆ แก่นเรื่องไม่ประเทืองปัญญา น้ำเน่ามากจนน่ารำคาญ เทคนิคการถ่ายทำแย่ ฝีมือของนักแสดงยังไม่ถึง บทป่วย ฯลฯ ซึ่งคนไทยเองยังไม่ดูเลยด้วยซ้ำ

อาหารทั้งคาวหวาน/เครื่องดื่ม

หากใครที่ได้ติดตามดูซีรีส์เกาหลีหรือเป็นติ่งนักร้องเกาหลี เป็นไปไม่ได้เลยที่จะไม่รู้จักอาหารเกาหลี เพราะซีรีส์ทุกเรื่อง หรือรายการวาไรตี้ที่เหล่าไอดอลเกาหลีไปออก จะมีการนำเสนออาหารเกาหลีเข้าไปอย่างแนบเนียนเสมอ จากไม่รู้จักกลายเป็นรู้จัก พอรู้จักก็อยากรู้ว่ารสชาติเป็นอย่างไรจนต้องไปสรรหามากินให้ได้ พอได้ลองกินแล้วถูกปากก็ชอบ หลงใหล จากนั้นก็มีร้านมาเปิด จึงไม่แปลกที่ร้านอาหารเกาหลีจะมีอยู่เกลื่อนเมืองในบ้านเรา เพราะมันได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นนั่นเอง

จะเห็นว่าความเป็นชาตินิยมของเกาหลีใต้ถูกส่งผ่านซีรีส์เกาหลีจนเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลก มิติทางวัฒนธรรมเรื่องของอาหารการกินของเกาหลีใต้ถูกนำเสนอผ่านชีวิตประจำวัน เกาหลีใต้พยายามขายวัฒนธรรมการกินผ่านอุตสาหกรรมบันเทิง กลับกันเราจะทำให้ต่างชาติที่ดูละครไทยหากินส้มตำ ต้มยำกุ้ง ต้มข่าไก่ ไข่เจียวหมูสับ ผัดหน่อไม้ น้ำพริกปลาทู หรือข้าวผัดกะเพราไข่ดาวได้บ้างหรือไม่? ทั้งที่บนโต๊ะอาหารในละครไทย เรายังมักจะเห็นแต่อาหารตะวันตก เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก็แบรนด์ต่างชาติ ทำไมถึงไม่ใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบรนด์ไทย ลองดูของเกาหลีสิ! กระดกโซจูกันเป็นว่าเล่น ไม่ว่าตัวละครจะรวยหรือจนก็ตาม

หรืออย่างบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปของไทย คนต่างชาติค่อนข้างชื่นชอบรสชาติ เป็นสินค้าส่งออกต่างประเทศด้วย โดยบะหมี่ซองรสคลาสสิกของบ้านเรา ชาวต่างชาติคิดว่ามันเป็นอาหารไทยเลยด้วยซ้ำ ในขณะที่คนไทยด้วยกันเหยียดว่าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเป็นอาหารของคนถังแตก ถ้าพูดว่ามื้อนี้จะกินบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป จะต้องมีคำถามว่าเงินเดือนไปไหนหมด ถึงขั้นต้องกินบะหมี่ซองแล้วเหรอ นอกจากนี้ยังมีขนมกรุบกรอบห่อ ๆ ที่คนไทยคุ้นเคยดี จึงอาจรู้สึกว่ามันก็ธรรมดา ๆ แต่ขนมซองละ 5-10 บาท กลับถูกปากคนต่างชาติมาก อร่อยและติดใจจนต้องขนกลับประเทศไปเป็นลัง ๆ เลยก็มี ข้าวเหนียวมะม่วง คนต่างชาติก็ชอบ ขนมไทยอีกหลาย ๆ อย่าง แค่ได้ลองกินก็เป็นอันต้องติดใจ

ส่วนเครื่องดื่ม คนต่างชาติที่มาเที่ยวเมืองไทยต่างก็ชื่นชอบเครื่องดื่มธรรมดา ๆ ที่คนไทยดื่มกันทั่วไปเพื่อดับร้อน แต่ ทำเอาต่างชาติว้าวมากตั้งหลายเมนู อย่างชาไทย นมเย็น น้ำสมุนไพรไทย ๆ น้ำแตงโมปั่น บางอย่างมันไม่ใช่ของที่หากินไม่ได้ในต่างประเทศ แต่นักท่องเที่ยวก็ยังชอบมากินที่ไทยมากกว่า และในอนาคต หากพรรคก้าวไกลสามารถผลักดันสุราก้าวหน้าได้สำเร็จ สุราท้องถิ่นของไทยหลาย ๆ แบรนด์ที่แสดงให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของท้องถิ่นก็จะสร้างรายได้ให้กับคนท้องถิ่นได้มากกว่านี้ แต่ละแบรนด์โดดเด่นที่บรรจุภัณฑ์ ซึ่งน่าซื้อไปเป็นของฝากและทำให้ชาวต่างชาตินึกถึงประเทศไทยได้มากกว่าที่คิด

แล้วที่จะลืมไม่ได้เด็ดขาด สตรีทฟู้ดของไทยก็โด่งดังระดับโลก แต่น้อยมากที่อุตสาหกรรมบันเทิงบ้านเราจะส่งเสริมสตรีทฟู้ดผ่านละคร ซีรีส์ ภาพยนตร์ ลูกชิ้นปิ้ง ลูกชิ้นทอดที่มีขายแทบจะริมทางทุกที่ ยังเพิ่งจะมาเป็นที่รู้จักเมื่อลิซ่าพูดถึงลูกชิ้นยืนกิน ในทางกลับกัน ลองคิดว่าถ้าลิซ่าไม่ใช่คนมีชื่อเสียง จะมีคนสนใจลูกชิ้นข้างทางเหล่านี้หรือไม่ ถ้าไม่ใช่คนเดินทางที่ดันหิวขึ้นมาแล้วแวะซื้อกิน มันก็จะเป็นแค่อาหารข้างทางที่ไม่ถูกหลักอนามัย และถ้าไม่ใช่ลิซ่าพูด ก็คงไม่มีใครอยากรู้อยากลองรสชาติลูกชิ้นข้างทางเท่านี้ ทั้งที่มันมีขายอยู่ทั่วไป และมีขายมานานมากแล้ว

ที่เที่ยวไทย

อันที่จริง ประเทศไทยเป็นเมืองท่องเที่ยวอยู่แล้ว ติดอันดับประเทศที่คนต่างชาตินิยมมาท่องเที่ยวอันดับต้น ๆ ของโลก แต่สถานที่ท่องเที่ยวเด่น ๆ ของไทยอาจจะไม่ได้หลากหลายมากเท่าไรนัก ส่วนใหญ่จะเป็นทะเลทางภาคใต้ ภูเขาและทะเลทางภาคเหนือ หรือชีวิตเมืองหลวงแบบกรุงเทพฯ คือสำหรับคนต่างชาติ เมืองท่องเที่ยวใหญ่ ๆ มีอยู่ไม่กี่ที่ แต่ถ้าเราใช้ประโยชน์จากการขายวัฒนธรรมด้านอื่น ๆ เข้ามาเพิ่มเติม ที่เที่ยวอื่น ๆ ที่เคยอยู่นอกสายตา อาจจะกลายเป็นที่นิยมขึ้นมา และเราอาจจะทำรายได้ด้านการท่องเที่ยวได้มากกว่าที่เป็นอยู่ก็ได้

จากกรณีของเกาหลีใต้ สถานที่ท่องเที่ยวของเกาหลีใต้หลาย ๆ ที่กลายเป็นที่รู้จักหรือขึ้นชื่อ ก็เพราะมันเคยถูกขายผ่านซีรีส์ ภาพยนตร์ หรือเอ็มวีเพลง ขนาดที่มีคนเก็บเงินเพื่อจะได้ไปเที่ยวตามรอย ถ่ายรูปเช็กอิน แล้วติดแท็กชื่อซีรีส์ ชื่อภาพยนตร์เรื่องที่นำสถานที่นี้มาเป็นฉาก ในขณะที่ไทยเอง ทุกวันนี้พอจะมีการเที่ยวตามรอยขึ้นมาบ้างแล้ว อย่างการเที่ยวตามรอยละครบุพเพสันนิวาส ซึ่งเป็นแหล่งประวัติศาสตร์ เมืองโบราณสมัยกรุงศรีอยุธยา หรือถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน ที่มีคนอยากไปเที่ยวดูสักครั้ง จากเหตุทีมหมูป่า 13 คนติดถ้ำ แล้วมีการนำไปสร้างภาพยนตร์ระดับนานาชาติ จึงกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่โด่งดังขึ้นมา หรือเที่ยวตามคนดัง คนดังไปเที่ยวที่ไหน ก็อยากลองไปบ้าง

วัฒนธรรม

วัฒนธรรมหลาย ๆ อย่างที่คนไทยภูมิใจ โดยเฉพาะพวกงานศิลปะ ประเพณี วัฒนธรรม งานประณีตศิลป์ งานวรรณกรรม โขน ภูมิปัญญา หรืออะไรอีกหลาย ๆ อย่าง หากมีการวางแผนดำเนินการอย่างมีชั้นเชิง สิ่งเหล่านี้สามารถสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทยได้มหาศาล แต่หลายสิ่งหลายถูกนำไปวางไว้เป็นของสูง สูงจนแตะต้องไม่ได้ ก็เลยไม่มีใครอยากจะแตะต้อง และสักวันสิ่งเหล่านั้นก็อาจจะค่อย ๆ ตายไป

ในขณะที่หลาย ๆ อย่างในสายตาคนไทยเอง ก็ไม่ได้รู้สึกชื่นชมวัฒนธรรมหรือความเชื่ออะไรบางอย่าง ว่ามันจะสามารถส่งออกได้ วัฒนธรรมคนเอเชียในหลายประเทศคล้ายกัน เช่น เกาหลีใต้กับไทย มีวัฒนธรรมเรื่องการนับถือความอาวุโสเหมือนกัน แต่เกาหลีจะค่อนข้างเคร่งเครียดมากเรื่องความสุภาพ เรื่องรุ่นพี่รุ่นน้อง ที่เคร่งมาก ๆ ก็ขนาดคนที่เกิดปีเดียวกัน คนอ่อนเดือนกว่ายังต้องเคารพคนที่แก่เดือนกว่าเหมือนแก่กว่ามากเลยด้วยซ้ำไป พอมาพูดถึงวัฒนธรรมนี้ในไทย กลายเป็นเรื่องที่หลายคนกลับต่อต้าน ซึ่งก็มีทั้งที่ต่อต้านแบบมีตรรกะและไร้ตรรกะ

ประเทศไทยเรามีวัฒนธรรมหลาย ๆ อย่างที่ถูกนำเสนอผ่านวิถีชีวิตประจำวัน ผ่านประเพณีและงานเทศกาลต่าง ๆ แต่ส่วนหนึ่งก็มีการบิดเบือนจากจุดประสงค์ดั้งเดิมไปมาก นักท่องเที่ยวได้รับข้อมูลไปแบบผิด ๆ หรือเป็นประเพณีที่ไม่มีการปรับให้เข้ากับยุคสมัยเท่าไรนัก ขนาดคนไทยเองยังไม่อิน และบ่อยครั้งที่การสนับสนุนเทศกาลต่าง ๆ ให้เป็นการท่องเที่ยว ก็ดูยัดเยียดเกินไป ในขณะที่วัฒนธรรมท้องถิ่นของเกาหลีใต้ มักถูกถ่ายทอดผ่านรายการบันเทิง รายการเรียลลิตี้ ยังมีการยกกองไปถ่ายทำถึงสถานที่จริง ทำให้คนดูได้สัมผัสและเรียนรู้วิถีชีวิตของคนเกาหลีที่ไม่ใช่สังคมเมืองอย่างแนบเนียนกว่า ดูเรียลมากกว่า ก็ไม่แปลกหากสถานที่พื้นเมืองเหล่านี้จะมีคนอยากไปเที่ยวตามรอย

ผ้าไทย

ผ้าไทยท้องถิ่นของเรามีคุณภาพดี ปัจจุบันจึงมีการนำผ้าไทยต่าง ๆ ไปสร้างสรรค์เป็นผลงานให้ดูทันสมัย ใช้งานได้หลากหลาย ประยุกต์ปรับเปลี่ยนตามแฟชั่น ทำให้เข้าถึงและจับต้องได้มากขึ้น ตั้งแต่ผ้าไหมที่สวมใส่ เสื้อผ้า งานตกแต่งบ้าน เฟอร์นิเจอร์ สินค้า OTOP และสินค้าส่งออก ซึ่งแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ จึงเป็นการเผยแพร่เอกลักษณ์ความเป็นไทยผ่านเนื้อผ้า อีกทั้งเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ และมีส่วนช่วยเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรท้องถิ่น ที่มีอาชีพเกี่ยวกับการเพราะเลี้ยงหรือเพาะปลูกวัตถุดิบที่นำมาใช้เป็นเส้นใยในการทำผ้าไทย

มวยไทย

มวยไทย หรือ Thai Boxing เป็นศิลปะการต่อสู้ในสนามรบเพื่อรักษาอิสรภาพและเสรีภาพของคนไทย ตกทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่หยั่งรากลึกในประวัติศาสตร์ไทยมาอย่างยาวนาน โดยมวยไทยมีหลัก 5 ประการ คือ ประเพณี เกียรติยศ ความเคารพ ความยุติธรรม และความเป็นเลิศ คนไทยภาคภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมนี้มาก และพยายามจะส่งเสริมให้เป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ พัฒนาศิลปะมวยไทยซึ่งเป็นศิลปะการต่อสู้ประจำชาติไทยไปสู่ระดับสากล อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาการสนับสนุนมวยไทยกลับมีดราม่าข้ามพรมแดน นั่นก็คือการแย่งชิงความเป็นต้นตำหรับของมวยไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้เราเห็นว่ามวยไทยมีความสำคัญขนาดไหน ถึงได้มีกรณีพิพาทแย่งกันแบบนี้

จิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรมไทย

ศิลปะของไทยถือเป็นอีกอย่างที่ชาวต่างชาติค่อนข้างทึ่งในความวิจิตรสวยงาม ที่ผ่านมา มีความพยายามที่จะสะท้อนวัฒนธรรมไทยในด้านอื่น ๆ ออกมาให้อยู่ในรูปของศิลปะที่จับต้องได้ ที่เพิ่งเห็นกันไม่นานมานี้คงจะเป็นสิ่งที่เรียกว่า “กาชาปอง” ของเล่นขนาดเล็ก ที่ส่วนใหญ่มักจะเป็นฟิกเกอร์โมเดลจากการ์ตูนอนิเมะหรือเกม สำหรับเอาไว้ตั้งโชว์หรือสะสม สินค้าจะถูกบรรจุเอาไว้ในลูกบอลพลาสติกขนาดเล็กที่ถูกบรรจุอยู่ในตู้หมุนกาชาปองอีกที ทุกครั้งที่เล่นเราจะได้รับสินค้าแบบสุ่ม ไม่มีทางรู้ว่าจะสุ่มได้ตัวโมเดลแบบไหนมา ถ้ายังไม่ได้ในแบบที่ต้องการก็จะหยอดและหมุนไปเรื่อย ๆ บางคนเสียเงินไปเป็นพันก็ยังหยุดไม่ได้ เพราะเล่นแล้วเพลินมาก

กาชาปองเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมในประเทศที่เป็นต้นกำเนิดตัวการ์ตูนอนิเมะอย่างญี่ปุ่น ด้วยราคาที่ไม่แพง มีสินค้าให้ผู้คนได้สะสมอยู่ตลอด และสิ่งสำคัญที่สุดคือความสนุกในการหมุนตู้กาชาปอง เป็นความตื่นเต้นเหมือนกับการเล่นการพนันเพื่อวัดดวงเล็ก ๆ ใครก็ตามที่ไปเที่ยวญี่ปุ่นจึงต้องเสียเงินให้กับการหมุนกาชาปองสักครั้งสองครั้ง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันมีกาชาปองที่แสดงถึงความเป็นไทย แต่กลับเป็นญี่ปุ่นที่ทำขึ้นให้เป็นของขึ้นชื่อของประเทศไทย อย่างรถตุ๊กตุ๊ก ช้าง ต้มยำกุ้ง ข้างแกงเขียวหวาน ข้าวมันไก่ ดังนั้น มันจะดีกว่าหรือไม่หากคนไทยคิดทำขึ้นมาก่อน

แต่ปัจจุบันนี้ เรามีกาชาปองแบบไทย ๆ ที่เกิดจากฝีมือคนไทย ไม่ว่าจะเป็นตุ๊กตาสัตว์หิมพานต์ หรือแม้แต่ “กาชาปองแรกนาขวัญ” โดย Little Gods Studio ออกแบบโดยใส่ความรู้เกี่ยวกับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญแบบครบถ้วน ซึ่งจำหน่ายโดยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพฯ หรือการนำลวดลายวิจิตรของไทยมาวาดลงบนอาหาร ทำให้เป็นประติมากรรม 3 มิติแบบนูนสูงด้วยการทำพิมพ์ หรือนำสถาปัตยกรรมเด่น ๆ นำมาย่อส่วน แกะสลักเป็นพิมพ์ทำอาหาร กลายเป็นประติมากรรมที่กินได้ แบบแพนเค้กลายไทย หรือไอศกรีมลายกระเบื้องวัดอรุณฯ ที่กำลังเป็นไวรัลอยู่ในเวลานี้ ถือว่าออกแบบได้ดี และทำออกมาเป็นรสชาติแบบไทย ๆ ได้แก่ ชาไทยและกะทิอัญชัน

ภาษาไทย

รู้หรือไม่ว่า “ภาษาเกาหลี” ถูกจัดให้เป็นภาษาที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก ซึ่งเป็นผลพวงมาจากกระแส “Hallyu” (ฮัน-รยู) หรือคลื่นวัฒนธรรมเกาหลี ที่ยังคงได้รับความนิยมจากทั่วโลกในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา ทั้ง k-pop ภาพยนตร์ ซีรีส์ ความงาม แฟชั่น และอาหาร การที่คนทั่วโลกสามารถเข้าถึงความเป็นเกาหลีได้จากหลาย ๆ สิ่ง เพราะวัฒนธรรมเกาหลีแทรกซึมอยู่ในทุกสิ่งอย่าง ทำให้มีผู้คนสนใจศึกษาภาษาเกาหลีมากขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อที่จะได้เข้าถึงสิ่งต่าง ๆ ที่มีวัฒนธรรมเกาหลีสอดแทรกอยู่ได้ง่ายขึ้น

คนจำนวนไม่น้อยเรียนภาษาเกาหลีเพื่อหวังที่จะเข้าถึงความบันเทิงต่าง ๆ ของเกาหลีได้ง่ายขึ้นโดยที่ไม่ต้องรอคนทำซับให้เป็นภาษาของตัวเอง หรือเพื่อที่จะได้สื่อสารกับศิลปินที่ตัวเองเป็นติ่งอยู่ แต่มันกลับให้ประโยชน์มากกว่า อย่างติ่งเกาหลีหลายคนหันไปศึกษาภาษาเกาหลีจนได้ดีจนสามารถนำไปประกอบอาชีพเลี้ยงตัวเองได้เป็นล่ำเป็นสัน ทั้งที่จุดเริ่มต้นของคนเรียนภาษาเกาหลีหลายคนก็เพื่อที่จะมาติ่ง หรือเพื่อที่จะได้ดูซีรีส์ให้รู้เรื่องโดยไม่ต้องรอซับไทยหรือพากย์ไทยเท่านั้นเอง

ในทางเดียวกัน ปัจจุบันคอนเทนต์ต่าง ๆ หรือวัฒนธรรมความเป็นไทยของเราเข้าถึงคนต่างชาติได้มากขึ้น ทำให้ภาษาไทยกลายเป็นภาษาที่คนต่างชาติสนใจศึกษาเล่าเรียนมากขึ้นเช่นกัน การที่คนต่างชาติได้เรียนรู้ภาษาไทย เราก็จะเผยแพร่วัฒนธรรมของเราได้ง่ายขึ้น รวมถึงยังสร้างอาชีพให้กับผู้สอนภาษาไทยให้ชาวต่างชาติด้วย ดังนั้น ถ้าอยากให้คนต่างชาติเรียนภาษาไทยกันมากขึ้น ก็คงต้องหันไปขายไอดอล ความบันเทิง อาหาร หรือวัฒนธรรมของไทยให้ติดตลาดสากลก่อน หากไทยเราทำได้เหมือนที่เกาหลีใต้ทำ ภาษาไทยก็จะเป็นที่นิยมตามมาได้เช่นกัน ไม่แน่ว่าอนาคตอาจจะมีคนเปิดเพจหรือรับสอนภาษาไทยให้ชาวต่างชาติมากกว่าที่มีอยู่ในปัจจุบันก็ได้

คุณกำลังดู: Soft Power แบบไทย ๆ มีอะไรที่นำไปต่อยอดได้บ้าง

หมวดหมู่: วัยรุ่น